بررسی و مقایسه تاثیر محلول پاشی و مصرف خاکی اسید هیومیک بر ویژگی های رشدی و عملکرد گل زعفران

سابقه و هدف: زعفران (Crocus sativus L.) یکی از با ارزش ترین گیاهان دارویی و ادویه‏ای در جهان محسوب می‏شود. و استفاده از نهاده‏های آلی به عنوان یک عامل مهم برای دستیابی به عملکرد حداکثر زعفران می‏باشد. لذا این پژوهش به منظور بررسی اثرات مصرف خاکی و محلول‏پاشی اسید هیومیک بر صفات رویشی و زایشی گیاه زعفران انجام شد. مواد و روش‏ها: آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1395-1394 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجراشد. فاکتور اول نوع مصرف اسید هیومیک (مصرف خاکی و محلول‏پاشی) و فاکتور دوم سطوح مصرفی (صفر، 5، 10 و 15 کیلوگرم در هکتار) بود. صفات اندازه‏گیری شده شامل صفات مربوط به برگ (طول و وزن تر و خشک)، صفات بنه (تعداد، وزن کل بنه، وزن و قطر بنه دختری) و صفات گل (تعداد و عملکرد کل گل تر، متوسط طول کلاله و عملکرد کلاله تر و خشک) بود. یافته‏ها: نتایج نشان داد، نوع مصرف اسید هیومیک تاثیر معنی‏داری بر شاخص‏های رشدی برگ (طول، وزن تر و خشک) و شاخص‏های رشدی بنه (وزن و قطر بنه دختری) داشت. به طوری‏که بیشترین میزان این صفات با مصرف خاکی اسید هیومیک به دست آمد. همچنین نتایج نشان دهنده تاثیر معنی‏دار نوع مصرف اسید هیومیک بر صفات زایشی گل (تعداد و عملکرد کل گل تر و عملکرد کلاله تر و خشک) بود. بیشترین عملکرد کلاله تر (781/0 گرم در مترمربع) و خشک (147/0 گرم در مترمربع) با مصرف خاکی اسید هیومیک به دست آمد. غلطت مصرفی اسید هیومیک نیز تاثیر معنی‏داری بر شاخص‏های رشدی برگ (طول، وزن تر و خشک) و شاخص‏های رشدی بنه (وزن و قطر بنه دختری) و صفات زایشی گل (تعداد و عملکرد کل گل تر و عملکرد کلاله تر و خشک) داشت. به طوری‏که بیشترین عملکرد کل گل تر (201/18 گرم در مترمربع) در سطح 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک و کمترین میزان آن در شاهد به دست آمد. اثر متقابل فاکتورها نیز بر طول برگ، تعداد گل و عملکرد کلاله خشک معنی‏دار شد. بیشترین عملکرد کلاله خشک (158/0 گرم در مترمربع) و تعداد گل (833/48 گل در مترمربع) با مصرف خاکی 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک به دست آمد. نتیجه گیری: به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد، اسید هیومیک سبب افزایش صفات رویشی و زایشی گیاه زعفران شد و مصرف خاکی آن نسبت به محلول‏پاشی نقش موثرتری در این صفات داشت. در مجموع مصرف خاکی 10 کیلوگرم در هکتار اسید هیومیک سبب افزایش عملکرد کلاله زعفران گردید.